Overdubben

Jaaaah dub...minimalistisch en groots, vol en leeg tegelijkertijd, een pulserende stroom beats ontspant en scherpt the body and the mind.

Dub is ontstaan uit ska en reggae in Jamaica. Het woord ‘dub’ wordt vandaag de dag algemeen gebruikt om een remix aan te geven. Het is echter minder bekend dat de oorsprong van deze term (en het remixen) van Jamaica komt en ontstaan is rond 1967. In eerste instantie in de zoektocht naar meer exclusiviteit in de sound systems, en later werd de techniek gebruikt als manier om al opgenomen ritmes opnieuw te gebruiken.

De dub-periode is grofweg op te delen in 3 periodes:

• De ‘instrumental’, de originele nummers maar dan zonder teksten
• Nummers zonder tekst met toegevoegde ‘shout’ van de deejay (die meestal op de B-kant van de platen stonden als ‘versions’)
• De nu bekendste vorm van dub: heel erg veranderde (en vaak verlengde) versies van originele nummers

Dub bracht een nieuwe dimensie in Jamaicaanse muziek, en zou de internationale muziekcultuur zeer sterk beïnvloeden. Begin jaren 70 ging de Jamaicaanse consument de plaat die ze wilde kopen niet alleen beoordelen op de producer of artiest, maar ook op de technicus. Platen die een B-kant hadden waar bijvoorbeeld ‘King Tubby's version’ op stond, verkochten meestal hierom, en niet omdat men de artiest op de A-kant zo goed vond. 1974 was ook het jaar waarin de eerste pure dub-albums verschenen, welke meestal in kleine aantallen gemaakt werden en snel weer verdwenen, maar hun volgelingen waren de meest toegewijde van het reggaepubliek. De jaren daarna verschenen honderden dub-albums, omdat elke producer maximale winst uit zijn ritmes wilde halen. Terwijl de digitale technologie voortschreed, kwam er ook een nieuwe generatie producers en technici. Hun ervaring groeide, en ze zochten nieuwe manieren om zich uit te drukken, waaruit nieuwe stijlen ontstonden als hip-hop, jungle en dubstep.

Enkele pioniers en grootmeesters van de dub zijn (watch out for the heavy bass!):

• Lee ‘Scratch’  Perry’s Upsetters ’Blackboard Jungle‘, ‘Super Ape’ uit respectievelijk ’73 en ’76
• Keith Hudson’s ‘Pick a Dub’ uit ’74
• Augustus Pablo & King Tubby met ‘King Tubby Meets Rockers Uptown’ uit ’76
• Scientist's ‘Scientist rids the world of the evil curse of the vampires’ uit ’81 en ‘Scientist Wins The World Cup’ uit ’82

Dubreggae had, na de relatief blanke punk tijd, een sterke invloed op de post-punk. Uitzonderingen daargelaten uiteraard. The Clash waren van begin af aan into reggae en dub. Maar toch, een bevrijding waarbij grenzen ver worden opgerekt en de groove gevoeld mag worden. Geen taboes, geen strikte regels.

Bands maken cover-versies van (dub)reggae tracks (New Order, zie voor het origineel), komen met dub versies van eigen nummers (Bauhaus) of geven hun geluid een vette dub-injectie, zoals Public Image Ltd. en Killing Joke.

Martin Hannett in de studio

Gezichts- en vooral geluidsbepalende producer die de kenmerken van dub weet te vertalen naar de post-punk/new wave is Martin Hannett. Als producer van onder (veel) meer Joy Division, New Order, Magazine en de Happy Mondays weet hij het geluid ruimtelijke proporties te geven, 3 dimensionaal bijna. Een volledig op zichzelf staande, droge, holle, echoënde sound.  

‘Unknown Pleasures’ en ‘Closer’ van Joy Division zijn Hannetts meesterwerken. Herkenbaar uit duizenden, geen doorslagje, maar een nieuw en eigen geluid. 

En dat raakt de kern van de originaliteit van de post-punk: gebruik maken van allerlei invloeden (dub, funk, punk, krautrock etc.) en ontwikkelen tot iets nieuws...met een scherp randje, met weerhaakjes...